Siz AFACAN'lar için Darüşşafaka Eğitim Kurumları Spor Bölümünden Çiğdem OKTAY'ın hazıladığı AFACAN SPOR KULUBÜ bölümümüzün bu haftaki konusu ATLETİZM...
Bu yeni bölümümüzde , hep birlikte değişik spor dallarını tanıyacağız. İlgilendiğiniz spor dalları hakkında bilgilerinizi ve fotoğraflarınızı bizlere gönderebilirsiniz. Bulunduğunuz illerdeki spor haberlerini bizlere iletebilirsiniz. Her ay yenisini hazırlayacağımız, spor sorularını doğru cevaplayanlar arasında çekilecek kurada, hediyeler kazanabilirsiniz. İleriki tarihlerde sizlere duyurulacak olan turnuvalara katılabilirsiniz.

Spor ile ilgileniyorsan veya ilgilenmeyi düşünüyorsan öncelikle senin için hazırlanan bu bilgileri okumanı tavsiye ederiz.

Sevgilerimizle...

Spor dolu günler...
Çiğdem OKTAY

SPORLARIN ATASI ATLETİZM  

İnsanoğlu en eski çağlarda vahşi hayvanlarla karşı verdikleri yaşam mücadelesi ile atletizme başlamıştır. Vahşi hayvanlardan kaçarken,yada onları avlamak için hareket ederken yapmış oldukları koşular, sıçramalar mızrak atmalar bu günkü atletizm branşlarının temelini oluşturmaktadır. En becerili olanlar birbirleri ile yarışmış ve ne kadar iyi olduklarını  kanıtlamak istemişlerdir. Olimpiyatların doğduğu yer olan Yunanistan’da, MÖ.776 yılında yapılan ilk olimpiyatlarda, o zamanların efsanevi, kimsenin kendisini geçemediği COROEBUS adlı atlet, 193 m.lik hız koşusunu yine kazanmış, bu ilk olimpiyatta onun adıyla anılmıştır. Soyluları katıldığı bu amatör yarışmalar, kazananlara ödüllerin verildiği yıllardan sonra halka açık yarışmalar halini almıştır. Modern atletizm 19.yüzyılda İngiltere’de başlamış, 1896 yılında Atina’da ilk düzenlenen ilk modern olimpiyatlarda atletizmde baş sırayı almıştır.

Türkiye’mize ilk atletizmi getiren, o yıllarda Galatasaray Lisesinde Beden Eğitimi öğretmenliği yapan Fransız asıllı Curel'dir. Daha sonra Robert Kolej’de atletizmle ilgilenmiştir. Gerçek anlamda ilk atletizm çalışmaları, 1896 yılında İstanbul Kurtuluş Spor Kulübünde başlamıştır. İlk Türk atletimiz Çanakkale Savaşları’nda şehit düşen, Galatasaraylı Celal İbrahim’dir. Bu yıllardan sonra çeşitli kulüpler atletizmle ilgilenmeye başlamıştır.

Her sporun temelinde atletizm yatmaktadır. Hangi spor dalıyla ilgileniyorsanız, atletik özelliklerinizi geliştirmek zorunda olduğunuzu unutmayın.

Darüşşafaka Spor Bölümü tarafından hazırlanmıştır.

Atletizm şampiyonaları, tüm yarışma branşlarını içine alan stadyumlarda yapılmaktadır. Kış koşulları nedeniyle bazı yarışmalar salonlarda da organize edilmekte, atletizm in bir dalı olan kır koşuları da orman  ve patikalarda düzenlenmektedir. Stadyumda yapılan yarışmalarda özel bir maddeden yapılmış (tartan) koşu alanına Pist denir. Pist üzerinde 8 kulvar bulunmaktadır. Bazı koşularda yarışmacılar Kendilerine verilen kulvar içinde koşmak, kulvar dışına taşmamak zorundadırlar. Koşular dışında kalan yarışmalarda, yeşil alanda kendilerine ayrılan alanlarda gerçekleşir.
Atletizm yarışmaları 3 grupta toplanır.

KOŞULAR   
Koşuların başlangıç ve bitiş noktaları belirlenmiştir.Şeref tribünü önüne gelen düz parkurun sonunda tüm yarışlar için bitiş çizgisi  aynıdır.
A-Sürat Koşuları: 100m. 200m. 400m.   
Bu koşularda çıkış takozu kullanılır.Sporcu başlangıç çizgisi önünde ki takozu kendi fiziki durumuna göre ayarlar ve piste sabitler.
SÜRAT DOĞUŞTANDIR.BU ÖZELLİK SİZDE VARSA SAKIN İHMAL ETMEYİN.DÜNYA REKORU KIRABİLİRSİNİZ.
HAKEM sporculara "yerlerinize" dediğinde sporcular takoza Yerleşirler.’’DİKKAT’’ dediğinde sporcular çıkış için hakemin tabancasını ateşlemesini beklerler.Tabanca ateşlenince koşu başlar.(Tabi ki burada gerçek tabanca ve kurşun kullanılmaz.)Koşucular kendi kulvar çizgileri içinde koşmalıdırlar,başka kulvara bastıkları anda diskalifiye olurlar.
B-Orta Mesafe Koşular:   800m.  1500m. 
Dayanıklılık,sürat ve zeka isteyen koşulardır. 
RAKİPLERİNİZİ GEÇMEK İÇİN TAKTİKLER DÜŞÜNMELİSİNİZ.
(koşucular yarış başladıktan sonra iç kulvara geçerler)

C-Uzun Mesafe Koşular  :                   
3000m. (pist üzerinde 7,5 tur)
5000m. (pist üzerinde 12,5 tur)                   
10.000m. (pist üzerinde 25 tur)

Tam bir dayanıklılık,sabır ve taktik yarışıdır.Yarışmaları izlerken bazı orta ve uzun mesafe koşularında ‘tavşan atlet’ deyimini duyabilirsiniz.Bu atletler organizasyonları yapanlarca yarışmalara davet edilirler.Bunlar yarışmaların temposu yükselsin yeni rekorlar kırılsın diye hızlı koşarlar.Onları uzun süre başta koşarken görürsünüz.Ama sonra gerilerde kalırlar. Dikkatle izleyin.

 D-Engelli Koşular :
100m.          (bayanlar)    (10 engel-araları 8.50m.)
400m.          (bayanlar)    (10 engel-araları 35m.)
110m.          (erkekler)    (10 engel-araları 9.14m.)
400m.          (erkekler)    (10 engel-araları 35m.)
(Yarışmacılar kendi kulvarlarında koşarlar.)
Engeller konularak zorlaştırılmış bir sürat koşusudur.Koşu ve engel geçme tekniği ile tam bir koordinasyon gerektirmektedir.
Bu yarışları izleyerek engel arasında ki ritmi (kaç adım sonra sıçrandığını)bakalım bulabilecek misiniz?
E-Bayrak koşuları: 4x100m.    (4 atlet)
                                  4x200m.   (4atlet) 
                                  4x400m.   (4 atlet)    
                                  4x800m.   (4 atlet)  
Ülkeler ,antrenörlerin taktiksel olarak yerleştirdikleri sıra ile atletlerini yerleştirirler.Genellikle iyi     çıkışı olan atlet ilk,mukavemeti daha iyi olanlar 2ve 3.sırada,en hızlı atlette son bölümde koşar.Bayrak değiştirme alanı 20m. dir.Bu alan içinde de değişemezlerse diskalifiye olurlar.Arkadaşı daha önce belirledikleri noktaya geldiğinde öndeki çıkış yapar Ve diğeri ona seslediği anda elini arkaya uzatır ve bayrağı alarak koşmaya başlar.
F-Maraton koşusu: Pistte başlar,belirlenen yolda devam eder ve yine pistte sona erer.(42,195m.uzunluğundadır.) Bir çok ülkede yol koşusu olarak ta düzenlenmektedir.Ülkemizde yapılan Avrasya Maratonu da buna güzel örnektir.Bu maratonumuzun ‘halk koşusuna’ katılıp yarışı yürüyerek  bitirseniz dahi madalya kazanabilirsiniz.Neden sizinde bir madalyanız olmasın?
G-Yürüyüş
Pistte ve yolda yapılabilir.Erkeklerde 20-25km.Bayanlarda 10km.üzerinden yapılır.Her 5km de bir su istasyonları bulunur.Yarışmacılar Wiggle denilen kalça hareketiyle yürür ve bu sayede Daha uzun adımlar atabilirler.Koşma olmaması için hakemler sporcuların ayaklarını izlerler.Arkada ki ayağın parmak uçları öndeki ayağın topuğu yere değmeden kalkamaz.Bacakta dizden bükülmemelidir.

ATMALAR
A-Gülle Atma: Bayanlarda ağırlık 4kg.        / çap 95-100mm.dir
                         Erkeklerde ağırlık 7.260kg. / çap 110.30mm. dir.
2.13,5 mt. Çapında bir daire içinden atış yapılır. Atış yapmaya gelirken ve atış yaptıktan sonra,atış yönüne basılmaz aksi halde diskalifiye olunur. Belli bir teknik gerektirir. Genelde atış yönüne sırtı dönük başlayan sporcu, geriye doğru kayma yaparak, atış alanına yaklaşır ve ayağını takoza dayar, vücudunu atış yönüne döndürerek gülleyi omuzdan ileri doğru atar. Güllenin ileri doğru bir kavisle atılması daha uzun mesafeye gitmesini sağlar.

Okulunuzda sağlık topları ile bir yarışma düzenleyebilirsiniz.

 B-Cirit Atma: 25-30m.lik koşu alanında,hız koşu sonunda yaklaşık 5 çapraz adım atılır ve harket sonunda güçle atış yapılır.Bayanlarda 600gr,erkeklerde  800gr.ağırlığındadır.Yine gülle de olduğu gibi asla atış yönüne basılamaz.   
 
C-Çekiç Atma: Bildiğimiz çekice benzemezJ Sapı,teli ve güllesi olan bir yarışma aletidir.Erkeklerde ağırlığı yaklaşık 7 kilo,bayanlarda ise 4 kilo dur.Genellikle çekici iki kere çevirdikten sonra,atış yerine  kayarak 3-4 dönüş yaparak gelirler.

D-Disk Atma: En eski yarışma dallarından biridir.Yapılan arkeolojik kazılarda disk atan antik yunan heykelcikleri bulunmuştur.Erkeklerde 2kg.ağırlığında,219mm.çapında,bayanlarda ise 1kg ağırlığında ,180mm.çapındadır.Bu da daire içinde yapılan atışlardan biridir(gülle,çekiç de olduğu gibi ). Atış alanına yüzleri dönük başlarlar,ve yine teknik isteyen dönüşlerle atış alanına yaklaşır ve atışlarını yaparlar.

ATLAMALAR
 
1-Yüksek Atlama:
Seyretmesi en zevkli yarışmalardan biridir.Koşarak hız alınır ve iki dik ayağın üzerinde duran çıtaya yaklaşıldığında,tek bacak ile sıçranarak,çıtayı düşürmeden diğer tarafa geçmeye çalışılır. Atletler istedikleri yükseklikten yarışmaya başlayabilirler.Yada bir yüksekliği pas geçebilir,bir sonra ki yüksekliği deneyebilirler.Eğer 3 başarısız atlayışı 3 defa üst üste yaparlarsa elenirler.

2-Uzun Atlama (tek adım atlama)
Yaklaşık 45m.yi bulan hız alma mesafesinden başlar ve basma tahtasında belirlenen alanı geçmeden kum havuzuna atlanır.Basma tahtasının üzerine macun gibi bir madde döşenir ve sporcunun ayağının geçip geçmediğine bakılır.Ayak, basma tahtasını geçmişse atlayış,havaya kaldırılan kırmızı bayrakla geçersiz sayılır.Bu nedenle sporcular,nereye kadar nasıl koşacaklarını işaretlerler. Basma tahtasının bitiminden ,sporcunun en son değdiği yere kadar ölçüm yapılır.Bu nedenle sporcular,atlayıştan sonra geriye düşmemeye özen gösterirler.Atletlerin 6 atlayış hakkı vardır.En uzun olanı en iyi atlayışı olarak sayılır.

3-3 Adım Atlama:
Hız mesafesi uzun atlamada olduğu gibi 45m.dir.Atletler yine süratli Bir koşuyla başlarlar,Kum havuzuna yaklaştığında 3 büyük adım atar ve atlayışını yapar.Basma tahtasına yine dikkat edilmelidir.Ve uzun atlamada olduğu gibi atletin 6 atlayış yapma hakkı vardır.

4-Sırıkla Atlama:
Yaklaşık 5m.uzunluğunda,2kg. ağırlığında özel madden yapılmış sırıklar kullanılarak,yükseklik geçilmeye çalışılır.İzlemesi çok zevklidir ancak zor bir atlayış türüdür. Yarışmacı istediği yükseklikten yarışmaya başlar.Aynı yükseklikte 3 defa çıtayı devirirse elenir.Dilerse iki hatalı atlayıştan sonra sonuncu hakkını daha yüksek bir çıtada deneyebilir.Atlet hız koşusu (Sırık saplama yapar ve sırığını,sırık sandığına yerleştirerek oradan alınan güçle sandığı) havaya yükselmeye çalışır.Sırık kırılırsa hata sayılmaz.

Atletizmde bir atletin birden fazla dalda yarışarak puan topladığı yarışmalar vardır.Bu yarışmalar iki gün sürer.Erkeklerde ‘dekatlon’ adını alan yarış 10 değişik branştan,Bayanlarda ‘heptatlon’ adını alan yarışta 7 ayrı branştan oluşur.

DEKATLON
1.Gün:100m.-uzun atlama-gülle atma-yüksek atlama 2.Gün:110 engelli disk atma-sırıkla atlama-cirit atma-1500m.
HEPTATLON
1.Gün:100m.engelli-gülle atma-yüksek atlama-200m. 2.Gün : uzun atlama-cirit atma-800m